Τα διαστημικά δισδιάστατα σουτεράκια αποτέλεσαν την κατηγορία βιντεοπαιχνιδιών πάνω στην οποία βασίστηκε μία ολόκληρη βιομηχανία. Ήταν μία από τις πρώτες ιδέες που μπόρεσε να αποτυπώσει ο άνθρωπος, σε μία οθόνη. Η ιδέα, πάρα πολύ απλή: ένα μικρό διαστημόπλοιο καλείται να καταστρέψει τους κινούμενους στόχους όσο, αποφεύγοντας, παράλληλα, τα όποια εμπόδια συναντά στο διάβα του. Αυτή η απλή, στη σύλληψη, ιδέα, ήταν υπεύθυνη για μία δημιουργική έκρηξη τεραστίων διαστάσεων, αφού κάθε επίδοξος προγραμματιστής και σχεδιαστής μπορούσε να υλοποιήσει (με τη βοήθεια της τεχνολογίας της εποχής) τη δική του εκδοχή. Και κάθε παραλλαγή της κεντρικής ιδέας ισοδυναμούσε με την εισαγωγή ενός νέου μηχανισμού: είχαμε διαστημοπλοιάκια που προχωρούσαν από τα αριστερά προς τα δεξιά, διαστημοπλοιάκια που πετούσαν από κάτω προς τα πάνω, διαστημοπλοιάκια που πυροβολούσαν προς κάθε κατεύθυνση, μέχρι και διαστημοπλοιάκια που το ένα κυνηγούσε το άλλο.

Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος του είδους, η σειρά Darius από την Taito. Το πρώτο παιχνίδι της σειράς κυκλοφόρησε το 1987 για τα ουφάδικα – την δεκαετία του ογδόντα οι αίθουσες ψυχαγωγίας με τα αμέτρητα ηλεκτρονικά παιχνίδια είχαν κύρος και μετρούσαν ως «πλατφόρμα». Δύο ήταν τα στοιχεία που έκαναν το σουτεράκι οριζόντιου scrolling να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό. Το πρώτο ήταν η χρήση όχι μίας, αλλά τριών οθονών για την απεικόνιση της δράσης. Κοινώς, το Darius μας έμαθε τί σημαίνει widescreen αρκετά χρόνια προτού η συγκριμένη ορολογία γίνει μέρος του λεξιλογίου μας. Ναι, ήταν τόσο μπροστά. Ο μαγικός συνδυασμός τριών απλών οθονών και ενός καθρέφτη δημιουργούσε στον παίκτη την ψευδαίσθηση ότι η δράση στο Darius λαμβάνει χώρα σε ευρεία οθόνη, προσφέροντας μία πρωτόγνωρη και εντελώς χάιτεκ εμπειρία στους θαμώνες των ουφάδικων. Το δεύτερο στοιχείο είχε να κάνει με μία σχεδιαστική επιλογή καλλιτεχνικού χαρακτήρα. Όλα τα αφεντικά του παιχνιδιού, οι ευμεγέθεις αντίπαλοι του διαστημικού μαχητικού Silver Hawk (ουδεμία σχέση με τα Ασημένια Γεράκια της ομώνυμης τηλεοπτικής σειράς), είχαν τη μορφή θαλάσσιων πλασμάτων. Στο τέλος, λοιπόν, κάθε πίστας, δεν είχαμε να αντιμετωπίσουμε κοινότυπα και βαρετά, από άποψη σχεδιασμού, διαστημόπλοια, αλλά αφεντικά που έμοιαζαν με μηχανικά τέρατα του βυθού: πιράχνας, σφυροκέφαλοι καρχαρίες, ρομποτικές καραβίδες, μηχανικοί ξιφίες, φάλαινες και θαλάσσιες χελώνες, οι αρχηγοί του παιχνιδιού ξεχώριζαν για το σχεδιασμό και την πρωτοτυπία τους.
Επιστροφή στο σήμερα με τα Darius Cozmic Collection Arcade και Darius Cozmic Collection Console, δύο συλλογές που περιλαμβάνουν ένα σεβαστό αριθμό από τα παιχνίδια της διαστημικής σειράς της Taito. Όπως μαρτυρούν και τα ονόματά τους, το πρώτο πακέτο περιλαμβάνει εκείνα τα Darius που κυκλοφόρησαν για τα ουφάδικα, ενώ στο δεύτερο πακέτο Cozmic βρίσκουμε τα σπιτικά Darius, αυτά που κυκλοφόρησαν κατά καιρούς για το Mega Drive, το SNES, το PC Engine και το Master System.

Αυτό που κάνει τις δύο συλλογές τόσο ξεχωριστές, είναι το διαχρονικό gameplay και ο άριστος χειρισμός του μαχητικού Silver Hawk. Το πεδίου της μάχης κινείται από τα αριστερά προς τα δεξιά, δίχως διακοπές, μία κίνηση που δεν επηρεάζεται από τις επιδόσεις, την εμπειρία και τα αντανακλαστικά του παίκτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να φέρνει τον παίκτη προ των ευθυνών του, καθώς δεν προσφέρονται εξωτερικές βοήθειες, ούτε δεν υπάρχει η δυνατότητα αποφυγής των αερομαχιών με τα αντίπαλα διαστημόπλοια. Η επιβίωση στο πεδίο της μάχης εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον παίκτη και το βαθμό αφοσίωσης του στο παιχνίδι. Χρόνος για σκέψη και προγραμματισμό της επόμενης κίνησης, δεν υπάρχει. Ο παίκτης καλείται να προσαρμόζεται στα δεδομένα που δημιουργούν οι αντίπαλοί, οι οποίοι επιτίθενται κατά κύματα και χωρίς σταματημό, όπως και να ρισκάρει διαρκώς, περνώντας ανάμεσα από τα πυρά των αντίπαλων διαστημοπλοίων, στην προσπάθεια να τα καταρρίψει. Και το παιχνίδι φροντίζει να ανταμείβει τον παίκτη που ξέρει να ρισκάρει, προσφέροντάς του ασπίδες προστασίας, ενδυνάμωση των λέιζερ και αύξηση της διασποράς των πυρών του Silver Hawk. Ανταμοιβές που εύκολα παίρνει πίσω, κάθε φορά που χάνουμε μία ζωή. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη σχεδιαστική φιλοσοφία των shoot ‘em up εκείνης της περιόδου. Εκτός από το να διασκεδάζουν, παιχνίδια σαν και τα Darius ήταν φτιαγμένα για να εξαφανίζουν τα κέρματα από τις τσέπες των παικτών, μία αποστολή που τα παιχνίδια της Taito ήξεραν πώς να φέρουν σε πέρας. Χωρίς να αδικούν ή να εκνευρίζουν τον παίκτη – τις περισσότερες φορές.
Η μόνη «αδικία» που εντοπίζω, βρίσκεται στην επιλογή των παιχνιδιών και στο μοίρασμά τους σε δύο ξεχωριστές συλλογές. Ο συνολικός αριθμός των παιχνιδιών που περιλαμβάνονται στις εκδόσεις Arcade και Console δεν δικαιολογεί την ύπαρξη δύο διαφορετικών τίτλων, καθώς αρκετά από τα Darius που βρίσκουμε στις δύο συλλογές Cozmic, αποτελούν παραλλαγές του ίδιου παιχνιδιού. Για παράδειγμα, η Darius Cozmic Collection Arcade περιλαμβάνει επτά παιχνίδια, από τα οποία τα τέσσερα είναι παραλλαγές: τρεις εκδόσεις του πρώτου Darius, τρεις εκδόσεις του Darius II και το Darius Gaiden, σκέτο, μοναχό του. Οι διαφορές ανάμεσα σ’ αυτές τις εκδόσεις, είναι πραγματικά απειροελάχιστες, οι οποίες έχουν να κάνουν με μικρές τροποποιήσεις που σχετίζονται με το βαθμό δυσκολίας, αλλά και με τη σειρά εμφάνισης ορισμένων αφεντικών. Σε κάθε περίπτωση, το πλήθος των παιχνιδιών που καλύπτουν τα πακέτα Arcade και Console, θα μπορούσαν να βρίσκονται συγκεντρωμένα και τακτοποιημένα σε μία συλλογή, ώστε η πρόταση της Taito να είναι ελκυστική για τους φίλους των παλιών, παραδοσιακών, δισδιάστατων shoot ‘em up και δη των Darius.

Όπως και να ‘χει, τόσο στην περίπτωση της Darius Cozmic Collection Arcade, όσο και σ’ αυτήν της Darius Cozmic Collection Console, έχουμε να κάνουμε με την άψογη μεταφορά των θρυλικών σουτερακίων της Taito, από τα παλιά συστήματα, στο Switch της μαμάς Nintendo. Από εκεί και πέρα, η ποιότητα των παιχνιδιών είναι δεδομένη και αδιαμφισβήτητη, καθώς άντεξαν στο πέρασμα των δεκαετιών, χάρη στη διαχρονικότητα που διέπει τους μηχανισμούς της δημοφιλούς σειράς της Taito. Ωστόσο, το σπάσιμο των παιχνιδιών σε δύο ξεχωριστά πακέτα, δημιουργεί απορίες, μια και ο συνολικός αριθμός των Darius που περιλαμβάνονται στις δύο συλλογές, είναι μικρός για να δικαιολογήσει μία τέτοια μοιρασιά. Θα μπορούσαμε να είχαμε μία ολοκληρωμένη συλλογή με όλα τα Darius, αλλά δεν έχουμε. Γεγονός που με δυσκολεύει να συστήσω τις δύο συλλογές στους λάτρεις των παλιών shoot ’em up, στην τιμή με την οποία πωλούνται αυτές, σήμερα. Για τους φίλους των Darius, είναι θέμα προτεραιοτήτων και αν προτιμούν τα σπιτικά Darius από αυτά που κυκλοφόρησαν για τα ουφάδικα. Οι υπόλοιποι, μπορείτε να περιμένετε τις εκπτώσεις.