Collection of Mana (@Switch)

Ιδανική περίοδος οι τελευταίοι μήνες για όσους νοσταλγούν λίγο πιο ρετρό παιχνίδια για το καλοκαίρι τους. Είχαμε το περασμένο διάστημα τις δύο αξιόλογες συλλογές της Konami (Contra και Castlevania), κατέφτασε και η απάντηση της Square Enix με το Collection of Mana, μια συλλογή τριών τίτλων που είχε κυκλοφορήσει νωρίτερα μέσα στη χρονιά, αλλά μόνο για την αγορά της Ιαπωνίας. Το Collection of Mana «κουβαλάει» αρκετές ιδιαιτερότητες. Αρχικά να σημειωθεί πως οι τρεις τίτλοι που περιέχει προέρχονται από μια εποχή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως η «χρυσή περίοδος» της ιαπωνικής εταιρείας. Η δεκαετία του ΄90 είδε την τότε Square ή Squaresoft (ή Enix ήταν ακόμη ξεχωριστή εταιρεία και βασική ανταγωνίστριά της στα RPG, με αιχμή του δόρατος το Dragon Quest) να γιγαντώνεται ως εκδότρια, δημιουργώντας μερικές από τις πιο εντυπωσιακές, αξιομνημόνευτες υπερπαραγωγές της γενιάς (βλέπε Final Fantasy VI, Chrono Trigger, κ.α.), αποκλειστικά για τα συστήματα της Nintendo. Μια άλλη ιδιαιτερότητα είναι η υποφαινόμενη αποκλειστικότητα της συλλογής στο Switch (ή τουλάχιστον στα συστήματα της Nintendo), καθώς η Square Enix φαίνεται να συνεργάστηκε με τη Nintendo για τη μεταφορά των τίτλων στο Switch. Τέλος, αν και οι πρώτοι δύο τίτλοι είναι παιχνίδια που μπορεί να γνωρίζουν όσοι πρόλαβαν εκείνη την εποχή, το Trials of Mana, ο τρίτος και πιο «σύγχρονος» τίτλος της συλλογής, δεν εκδόθηκε ποτέ στη Δύση, κάτι που σημαίνει πως μεταφράστηκε από την αρχή για τη συγκεκριμένη περίσταση και κυκλοφορεί μετά από είκοσι τέσσερα χρόνια. Πάμε να δούμε ωστόσο ορισμένα πράγματα για τα τρία παιχνίδια του Collection of Mana.

Final Fantasy Adventure: Mystic Quest (1991, Game Βoy)

Όχι, δεν διαβάσατε λάθος. Το πρώτο παιχνίδιξεκίνησε ως spin-off για τη διάσημη σειρά της ιαπωνικής εταιρείας, αν και η ομάδα ανάπτυξης παρέκκλινε από τα υπόλοιπα Final Fantasy σε τέτοιο βαθμό, που σταμάτησε να έχει νόημα ο συσχετισμός, ακόμη και αν το παιχνίδι τελικά κυκλοφόρησε χρησιμοποιώντας το ήδη αναγνωρίσιμο brand του Final Fantasy. Παρά το όνομά του, το Mystic Quest ανήκει ξεκάθαρα στο νέο franchise, διαθέτοντας πολλά από τα στοιχεία που δοκίμασαν οι σχεδιαστές του για να το κάνουν να ξεχωρίσει – το δέντρο Mana που αποτελεί τη ζωοφόρο δύναμη του πλανήτη έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιστορία, το μυστικό σπαθί που είναι συνδεδεμένο με αυτή τη δύναμη περιμένει τον Ήρωα που θα μπορέσει να το ενεργοποιήσει και η δράση εξελίσσεται σε πραγματικό χρόνο σε αντίθεση με το σύστημα μάχης των Final Fantasy. Σε σχεδιαστικό επίπεδο, το Mystic Quest είναι ένας τίτλος της εποχής του, ένα 8-bit RPG που αντιγράφει σε γενικές γραμμές το πρωτότυπο The Legend of Zelda του NES. Κυκλοφόρησε δε σε μια μεταβατική περίοδο όπου πολλά είδη παιχνιδιών πραγματοποιούσαν άλματα ανάπτυξης (για παράδειγμα το Link’s Awakening που κυκλοφόρησε στο ίδιο σύστημα περίπου δύο χρόνια μετά, μοιάζει λες και ανήκει σε άλλη γενιά) αλλά παρ’ όλα αυτά κατάφερε να κερδίσει τις εντυπώσεις με το πλούσιο σενάριο, τους πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες και τον αρμονικό συνδυασμό στοιχείων δράσης με στοιχεία των κλασικών παιχνιδιών RPG. Η διάθεση των developer να πειραματιστούν με το νέο franchise είναι ολοφάνερη από το Mystic Quest – για παράδειγμα σε κάποια σημεία στο παιχνίδι προστίθεται και δεύτερος χαρακτήρας που συμμετέχει στη δράση ή βοηθάει στη λύση των γρίφων του παιχνιδιού, ενώ μέχρι και σήμερα παραμένει ένα από τα λίγα ιαπωνικά RPG που σου επιτρέπει να επιτεθείς στους κατοίκους των πόλεων που συναντάς στο δρόμο σου! Αυτό που θα θυμούνται οι περισσότεροι πάντως που έπαιξαν το παιχνίδι το 1991 θα πρέπει να είναι η γλυκόπικρη ιστορία του, συνοδευμένη από ένα θαυμάσιο sountrack, που «σφράγισαν» τη θέση του τίτλου ως ένα τα πρώτα αξιοπρεπή δείγματα γραφής των ιαπωνικών RPG της Squaresoft.

Secret of Mana (1993, Super Nintendo)

Το Secret of Mana κατέχει ιδιαίτερη θέση στη βιβλιοθήκη τίτλων του Super Nintendo. Μαζί μετο The Legend of Zelda: A Link to the Past υπήρξαν τα δύο πιο καλοφτιαγμένα action RPG για την πλατφόρμα, ενώ το παιχνίδι κατάφερε να ξεπεράσει και σε αρκετούς τομείς τον τίτλο της Nintendo: ο τεχνικός τομέας είναι εντυπωσιακότερος, η ιστορία πλουσιότερη, ενώ η Square κατάφερε να προσφέρει ένα από τα ελάχιστα RPG της γενιάς που επέτρεπε, όχι διπλό αλλά παιχνίδι για ΤΡΕΙΣ παίκτες. Οι σχεδιαστές πήραν το μοντέλο του Mystic Quest και το εξέλιξαν, και έτσι ο παίκτης έχει τη δυνατότητα να αλλάξει οποιαδήποτε στιγμή χαρακτήρα, να ορίσει την τεχνητή νοημοσύνη των συμπληρωματικών χαρακτήρων ή να δώσει τον έλεγχό τους σε δύο άλλους παίκτες. Το σύστημα μάχης είναι δραματικά βελτιωμένο σε σχέση με το Mystic Quest (αν και δεν φτάνει ποτέ τα επίπεδα ενός καθαρόαιμου τίτλου δράσης), ενώ το παιχνίδι επιτρέπει στον παίκτη να παγώσει τη δράση ανά πάσα στιγμή για να επιλέξει αντικείμενα ή ειδικές επιθέσεις από ένα κυκλικό μενού, ένα πρωτότυπο UI που δεν θυμάμαι να συναντήσαμε ξανά σε RPG της περιόδου – εκτός φυσικά από το Trials of Mana. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο έξοχο soundtrack του παιχνιδιού, με το κεντρικό θέμα του Secret of Mana, το οποίο ακούγεται στην εισαγωγή του παιχνιδιού να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κλασικές συνθέσεις του gamingεκείνης της δεκαετίας. Πίσω στο μακρινό 1993, η ποιότητα της σύνθεσης ήταν εξίσου σοκαριστική με την ποιότητα της εκτέλεσής της από το τσιπ ήχου του Super Nintendo.

Trials of Mana (1995, Super Nintendo)

Θυμάμαι να βλέπω φωτογραφίες του «Secret of Mana 2» σε πολλά περιοδικά της εποχής – με το δεδομένο της επιτυχίας του πρώτου παιχνιδιού, υπήρχε η σιγουριά πως θα δούμε το παιχνίδι στα μέρη μας μέσα στο 1995, ακόμη και αν δεν κυκλοφορούσε επίσημα στην Ευρώπη (η πάγια συνήθεια τότε ήταν να εφαρμόζεις ειδικούς αντάπτορες στο Super Nintendo, οι οποίοι επέτρεπαν τη λειτουργία των αμερικάνικων κυκλοφοριών στα ευρωπαϊκά συστήματα). Το παιχνίδι ωστόσο δεν κυκλοφόρησε ποτέ στη Δύση, ενώ η Squaresoft έριξε τότε όλο το βάρος σε δύο άλλες, πολύ πιο σημαντικές κυκλοφορίες – τα Chrono Trigger και Super Mario RPG. Το Trials of Mana δεν φτάνει τα επίπεδα των προαναφερόμενων κυκλοφοριών, ωστόσο εξακολουθεί να κουβαλάει περήφανα όλα εκείνα τα στοιχεία που έκαναν το franchise να ξεχωρίζει από άλλα παιχνίδια του είδους. Οι καινοτομίες και οι πειραματισμοί συνεχίζουν να βρίσκονται στο επίκεντρο, με το παιχνίδι να σου επιτρέπει να επιλέξεις με ποιον χαρακτήρα (από τους έξι διαθέσιμους – τρεις γυναίκες και τρεις άντρες) θες να ξεκινήσεις, με τους υπόλοιπους να τους συναντάς στην πορεία της ιστορίας. Αυτό σημαίνει πως μπορείς να παίξεις το παιχνίδι με διαφορετικό ρόστερ χαρακτήρων, αλλάζοντας κάθε φορά ως ένα βαθμό και την εξέλιξη του σεναρίου του παιχνιδιού (είκοσι και βάλε χρόνια πριν το Octopath Traveler!). Εντύπωση προκαλεί και το σύστημα εναλλαγής ημέρας και νύχτας (!) που εφάρμοσαν οι σχεδιαστές του παιχνιδιού. Κάθε μέρα διαρκεί περίπου δέκα λεπτά, ενώ πέρα από τις αισθητικές αλλαγές που φέρνει το σκοτάδι της νύχτας, αλλάζουν και διάφορες συνθήκες μέσα στο παιχνίδι. Για παράδειγμα κάποιοι εχθροί πέφτουν για ύπνο, κάποιοι χαρακτήρες είναι διαθέσιμοι είτε μόνο μέρα είτε μόνο νύχτα, ενώ υπάρχουν αποστολές που εξελίσσονται μόνο σε μία από τις δύο περιόδους. Όντας το πιο σύγχρονο από τις τρεις παραγωγές, το Trials of Mana είναι και το πιο καλοφτιαγμένο από τα τρία παιχνίδια, αν και τα είκοσι κάτι χρόνια που έχει πάνω του παραμένουν προφανή. Βελτιώσεις που εφαρμόστηκαν με το πέρασμα πολλών γενεών RPG εδώ απουσιάζουν – μην περιμένετε για παράδειγμα να έχετε συνέχεια πρόσβαση στο χάρτη του κόσμου του παιχνιδιού, ούτε κάποιο ημερολόγιο για να μπορείτε να παρακολουθείτε την πρόοδό σας. Οι παλαιότερες γενιές που ασχολήθηκαν με τα ιαπωνικά RPG θα θυμούνται την περίσταση να έχεις κολλήσει σε μια περιοχή γιατί δεν θυμάσαι τι έπρεπε να κάνεις και να ψάχνεις να βρεις τον ένα χαρακτήρα που αποκλειστικά θα σε οδηγήσει στην εξέλιξη της ιστορίας. Επίσης, περίπου όπως και στο Secret of Mana, το σύστημα μάχης του Trials of Mana δεν απαιτεί ιδιαίτερη στρατηγική. Ναι μεν ο κάθε ένας από τους έξι χαρακτήρες έχει το δικό του class και μπορείς να πειραματιστείς με διάφορους συνδυασμούς. Οι μάχες καθαυτές ωστόσο είναι πολύ συχνά μια χαοτική υπόθεση, με τα sprite της ομάδας σου και τους εχθρούς να μπλέκονται μεταξύ τους, και μερικές ώρες grinding να εξασφαλίζουν συνήθως πως η μόνη συμβολή σου στη νίκη θα είναι τα διαδοχικά πατήματα των κουμπιών των επιθέσεων.

Αυτά είναι λίγο – πολύ λοιπόν τα τρία πρώτα παιχνίδια της σειράς Mana, σε ένα πακέτο. Δεν μπορείς να αμφισβητήσεις την ιστορικότητά τους, δεν μπορείς να αμφισβητήσεις και την ποιότητά τους – αν και οι σχεδιαστικές παραχωρήσεις για να εφαρμοστούν οι απαραίτητοι πειραματισμοί τους στέρησαν τον τίτλο του κλασικού που κέρδισαν άλλα παιχνίδια της περιόδου, όπως το Final Fantasy VI ή το A Link to the Past–οπότε τι μένει; Να δούμε αν αξίζει να δώσει κανείς 40 ευρώ για να τα προσθέσει στη συλλογή του. Από τη μία, το κόστος είναι ιδιαίτερα υψηλό – από τη στιγμή που στο ένα τέταρτο της τιμής μπορείς αυτή τη στιγμή να βρεις στο eshop του Switch αρκετούς αξιόλογους τίτλους indie που υπόκεινται στην ίδια κατηγορία (για να μην πω πως έχουν και το franchise ως παράδειγμα προς μίμηση). Επίσης, αν και η δουλειά που έχει γίνει από την M2 σε επίπεδο emulation είναι εξαιρετική, το συμπληρωματικό περιεχόμενο που συνοδεύει τα τρία παιχνίδια είναι ελάχιστο: music player για να ακούσεις τις μουσικές τους, δυνατότητα για quick save και επιλογή διαφόρων φίλτρων για το παιχνίδι του Game Boy, τη στιγμή που σε άλλες παρόμοιες συλλογές, βλέπουμε συχνά αφιερώματα, σκίτσα των σχεδιαστών και άλλα «παρελκόμενα». Η μόνη δικαιολογία για το κόστος από πλευράς Square Enix θα μπορούσε να αποτελέσει το γεγονός πως το Trials of Mana μεταφράστηκε για πρώτη φορά για τη Δύση, αλλά από την άλλη, η εταιρεία ετοιμάζει κανονικό remake για το παιχνίδι που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2019, οπότε μπορεί η δουλειά να γινόταν ούτως ή άλλως. Όπως και να έχει, πρόκειται για μια συλλογή που έχει λίγο απ’ όλα: το «πρωτόγονο» RPG του Game Boy, το γνώριμο αλλά εξαιρετικό τίτλο του Super NES που δημιούργησε τη φήμη της σειράς και ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον sequel που βλέπουμε για πρώτη φορά στα μέρη μας. Αν η εταιρεία είχε προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα και είχε προσθέσει και το πανέμορφο και εξόχως ιδιαίτερο Legend of Mana του Playstation, η σχέση κόστους και απόδοσης θα ήταν πραγματικά ιδανική. Ως έχει, αξίζει μεν να το δείτε, αλλά σιγουρευτείτε πρώτα πως η «νοσταλγία» και το «ιαπωνικό RPG» είναι λέξεις κλειδιά για το φετινό καλοκαιρινό σας gaming.