Αν μη τι άλλο, το Kingdom Come: Deliverance είναι όντως κάτι διαφορετικό. Το «ρεαλιστικό» hardcore RPG της Warhorse Studios προτάθηκε στον κόσμο ως διαφορετικό, στηρίχθηκε από το κοινό στο Kickstarter ως κάτι διαφορετικό και απολαμβάνει προβολή, αλλά και πωλήσεις, που δεν έχουν πολλά παιχνίδια επιπέδου AA. Λόγω των ταπεινών απαρχών του, αλλά και εξαιτίας των αμφιλεγόμενων απόψεων του παραγωγού του, Ντάνιελ Βάβρα (οι οποίες, για να το πούμε ευγενικά, τείνουν προς το ακροδεξιό τους), το Kingdom Come: Deliverance έχει εξελιχθεί σε ένα ιδιόμορφο… underdog, τόσο για ορθούς, όσο και για εσφαλμένους λόγους, καθώς παλεύει να ξεχωρίσει κόντρα στα παραδοσιακά εμπορικά videogames, αλλά και ενάντια στην πολιτική ορθότητα, η οποία έχει εξελιχθεί σε έναν σημαντικό διαμορφωτή απόψεων μετά την ντροπή του Gamergate.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν συσπειρώσει γύρω από τον τίτλο ένα ευρύ hardcore κοινό, το οποίο νιώθει ότι υπερασπίζεται την «αγνότητα» του gaming από την επέλαση των mainstream τίτλων (λες και κάποιος άλλος τους έκανε mainstream και όχι η κοινότητα των gamers εν γένει) και από τα ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας (λες και οι gamers δεν είναι μέλη αυτής της κοινωνίας). Προτού περάσουμε, λοιπόν, στην κριτική του τίτλου, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω δύο πράγματα. Πρώτα από όλα, η συζήτηση περί κοινωνικών θεμάτων ΕΧΕΙ θέση στο πλαίσιο του gaming. Είτε μας αρέσει είτε όχι, το gaming αποτελεί σημαντικό μέρος της βιομηχανίας της ψυχαγωγίας πλέον, άρα αφορά περισσότερο κόσμο, άρα πρέπει να συμβαδίζει κι αυτό με κάποιους κανόνες. Όμως πιστεύω ότι δεν έχει θέση στην καθαρή κριτική και για αυτό θα επιλέξω να μην ασχοληθώ με αυτά τα θέματα σε αυτό το κείμενο. Μετά χαράς να τα συζητήσουμε στο φόρουμ ή στα σχόλια, αν θέλετε.
Ας περάσουμε στο ψητό, λοιπόν. Το Kingdom Come: Deliverance είναι ένα ανοικτόκοσμο RPG κλασικής κοπής στο στυλ των Elder Scrolls. Όπως καταλαβαίνετε, στις μέρες μας δεν αρκεί αυτό για να ξεχωρίσει ένα παιχνίδι, επομένως η Warhorse βασίστηκε στο concept του «Dungeons, but no dragons», δηλαδή αφηγείται μια ιστορία που διαδραματίζεται στο περιθώριο της πραγματικής μεσαιωνικής ιστορίας και χρησιμοποιεί μηχανισμούς που βασίζονται στον ρεαλισμό και την τεχνολογία της εποχής. Δεν υπάρχει μαγεία, δεν υπάρχουν τέρατα, δεν υπάρχει η εξερεύνηση ενός φανταστικού κόσμου. Ακούγεται ριζοσπαστικό, αλλά στην πράξη το Kingdom Come δεν είναι κάτι τόσο διαφορετικό. Αν κάποιος είναι εξοικειωμένος με το στυλ και τους μηχανισμούς των παλαιότερων Elder Scrolls, δεν πρόκειται να δυσκολευτεί να πιάσει τη λογική. Ουσιαστικά όλα γίνονται πιο δύσκολα και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια, αλλά ακολουθούν μια κλασική, «παιχνιδάδικη» λογική. Με λίγα λόγια, περισσότερο εκπληρώνει τις hardcore «φαντασιώσεις» των νοσταλγών των κλασικών παιχνιδιών, παρά προσφέρει μια ασυμβίβαστα ρεαλιστική εμπειρία.
Ωστόσο, δεν μπορεί να πει κανείς ότι το Kingdom Come είναι μια συμβατική, συνηθισμένη εμπειρία που προσπαθεί να καμουφλαριστεί γύρω από ένα gimmick. Σε ορισμένους τομείς, η στροφή προς τον ρεαλισμό αλλάζει το gameplay με αποφασιστικό και, μερικές φορές, εντυπωσιακό τρόπο. Ας πάρουμε τη μάχη, για παράδειγμα. Στην αρχή, μοιάζει με ένα αδέξιο μείγμα τυχαίων μηχανισμών, καθώς ο παίκτης καλείται να μπλοκάρει τις επιθέσεις του αντιπάλου του τοποθετώντας το σπαθί του (ή ασπίδα ή οποιοδήποτε άλλο όπλο) στην κατάλληλη θέση. Ανάλογα με τη θέση που κρατάει το όπλο του, αλλάζει και η τροχιά των επιθέσεών του, πράγμα πολύ λογικό, αλλά και πολύ μπερδεμένο, παράλληλα. Με τον καιρό, αλλά και με την εξάσκηση στο σύστημα μάχης, οι σπασμωδικές κινήσεις και οι άτσαλες εντολές με το χειριστήριο δίνουν τη θέση τους σε μια αίσθηση ανωτερότητας και μια αυτοπεποίθηση που (υποθέτω ότι) αντανακλά κάπως την πραγματική εξέλιξη ενός άβγαλτου μαχητή σε πραγματικό φονιά – έστω και αν είναι για καλό σκοπό. Όμως ο ρεαλισμός στο σύστημα μάχης εκφράζεται και με άλλους, λιγότερο εμφανείς αρχικά τρόπους: η χρήση βαριάς πανοπλίας επιβραδύνει την κίνηση, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά πόσοι από εμάς έχουμε αναλογιστεί πόσο περιορίζει την ορατότητα μια -σωτήρια για το κεφάλι μας- περικεφαλαία; Πολύ, όπως αποδεικνύεται στο gameplay και αυτό επιτρέπει σε μια ομάδα από φτωχά οπλισμένους, αλλά υπεράριθμους, ληστές να μας περικυκλώσουν πολύ εύκολα και να μας ρίξουν κάτω.
Η ίδια φιλοσοφία ισχύει για όλες τις δεξιότητες του χαρακτήρα, καθώς όλα γίνονται με τρόπο δύσκολο και πολλές φορές… μπελαλίδικο: η τοξοβολία, η ιππασία, η παραβίαση κλειδαριών, όλα απαιτούν προσπάθεια, κάποια επιδεξιότητα και επένδυση χρόνου. Αυτή η απαίτηση σε χρόνο έχει να κάνει μερικώς με την εξοικείωση του παίκτη, αλλά και με τους μηχανισμούς του παιχνιδιού, καθώς οι δεξιότητες (skills) του χαρακτήρα αναπτύσσονται και βελτιώνονται με τη χρήση. Αν λάβουμε υπόψη μας όλα τα παραπάνω, είναι κάπως ειρωνικό ότι αυτό το «ρεαλιστικό» σύστημα ανάπτυξης του χαρακτήρα είναι και το σημείο στο οποίο καταρρέει η επίφαση του ρεαλισμού. Επειδή λείπει η μαγεία από το παιχνίδι, κάτι πρέπει να πάρει τη θέση της για να μη μείνει «γυμνό» το παιχνίδι σε σύγκριση με άλλα παιχνίδια του είδους και η Warhorse επέλεξε σοφά να δώσει έμφαση σε κοινωνικές και άλλες πιο καθημερινές δεξιότητες. Το θέμα είναι ότι δεν προσεγγίζει εξίσου ρεαλιστικά και αναλυτικά αυτές τις δεξιότητες. Δεν ξέρω τι εμπειρίες έχετε αποκομίσει από τη δική σας ζωή, αλλά προσωπικά δεν έχω διαπιστώσει τεράστια βελτίωση της γοητείας μου μόνο και μόνο επειδή κατάφερα να έχω σεξουαλικές σχέσεις με κάποιο άλλο άτομο. Επιπλέον, υπάρχουν κάποια μάλλον υπερβολικά εξειδικευμένα skills, τα οποία φωνάζουν από μακριά ότι είναι χρήσιμα μόνο για συγκεκριμένες πτυχές της ιστορίας.
Μια που αναφέραμε την ιστορία, θα έλεγα ότι είναι αρκετά καλογραμμένη και ένα από τα πραγματικά ατού του Kingdom Come: Deliverance. Δεν ξέρω κατά πόσο αρκεί από μόνη της για να στηρίξει το συνολικό concept του παιχνιδιού, αλλά πιστεύω ότι θα σας κάνει να θέλετε να παίξετε το παιχνίδι μέχρι το τέλος. Εννοείται ότι περιλαμβάνει αρκετά κομβικά σημεία και πολλές δύσκολες αποφάσεις που επηρεάζουν την κατάληξή της, διαφορετικά δεν θα είχε μεγάλο νόημα το όλο ρεαλιστικό σκηνικό. Το μόνο που είναι αρκετά αναμενόμενο και όχι ιδιαίτερα εμπνευσμένο όσον αφορά την ιστορία είναι ο πρωταγωνιστής. Από τη στιγμή που η πλοκή διαδραματίζεται στο ευρύτερο πλαίσιο της πραγματικής ιστορίας της Τσεχίας (Βοημίας, για την ακρίβεια) του 15ου αιώνα, ο μοναδικός χαρακτήρας που θα μπορούσε να έχει τη βιωσιμότητα και την πιθανή κοινωνική ανέλιξη που απαιτεί ένα μεγάλο RPG θα ήταν ένας (αρσενικός, φυσικά) τεχνίτης με ιδιαίτερα χαρίσματα και πιθανώς κρυφή καταγωγή. Δεν προκαλεί καμία έκπληξη, λοιπόν, ότι ο πρωταγωνιστής είναι ο συμπαθητικός, αν και λίγο άχρωμος Henry, γιος ενός φημισμένου σιδερά με άγνωστο παρελθόν. Για να μην παρεξηγηθώ, είναι λογικό ο Henry να είναι λίγο «άχρωμος», καθώς η εξέλιξή του επαφίεται στα χέρια του παίκτη και πρέπει να υπάρχει κάποια ταύτιση.
Όπως θα περίμενε κανείς, λοιπόν, η ήρεμη, βουκολική ζωή του Henry θα ανατραπεί κάποια στιγμή και θα τον μπλέξει σε συνωμοσίες και ιστορικά παραλειπόμενα που η αλήθεια είναι ότι συναρπάζουν, παρόλο που οι αξίες παραγωγής του Kingdom Come δεν είναι ακριβώς… AAA. Αρκούν, όμως, για να υποστηρίξουν την ιστορία και τη συνολική εμπειρία και αυτό είναι που έχει σημασία. Δυστυχώς, πέρα από τον ικανοποιητικό σε γενικές γραμμές τεχνικό τομέα, υπάρχουν ορισμένα λειτουργικά προβλήματα που αμαυρώνουν την όλη εμπειρία, ιδιαίτερα στις κονσόλες. Πρώτα από όλα, υπάρχουν πολλά bugs, τα οποία είναι μεν αναμενόμενα σε έναν τόσο μεγάλο τίτλο, αλλά ενοχλούν περισσότερο από όσο συνήθως, λόγω ακριβώς των πολλών «κινούμενων μερών» που αναγκαστικά θα περιλαμβάνει ένα ρεαλιστικό, περίπλοκο σύστημα. Δεν είναι κάτι που πρέπει να αποθαρρύνει τον παίκτη, αλλά από την άλλη πλευρά όσοι ασχοληθούν με το παιχνίδι δεν πρέπει να περιμένουν μια ομαλή εμπειρία πρώτης γραμμής. Παρά τη φιλοδοξία (και την τιμή του), το Kingdom Come δεν είναι blockbuster και το υπενθυμίζει αρκετά συχνά στον παίκτη.
Μπορεί να μην είναι παραγωγή πρώτης γραμμής, μπορεί να είναι λίγο… δύσπεπτο σε κάποιους τομείς, αλλά, όπως και το ELEX που παρουσιάσαμε πριν από αρκετό καιρό, το Kingdom Come: Deliverance είναι ένας πολύ ενδιαφέροντας, για να μην πω «γοητευτικός» εκπρόσωπος του κύματος του AA gaming που αξίζει της προσοχής σας. Κάνει -κάποια- πράγματα διαφορετικά, αφηγείται μια ενδιαφέρουσα ιστορία και, αν μη τι άλλο, διαθέτει έναν hardcore πυρήνα που παραμένει αρκετά προσβάσιμος, αρκεί να του δώσετε την απαραίτητη προσοχή. Σίγουρα, υπάρχουν στιγμές που λυγίζει κάτω από το βάρος των μηχανισμών του, ενώ οι ρεαλιστικοί μηχανισμοί δεν συνάδουν ΠΑΝΤΑ με το ζητούμενο της διασκέδασης, αλλά πιστεύω ότι η αίσθηση της επιτυχίας που προσφέρει υπερκαλύπτει τυχόν εκνευρισμούς και απογοητεύσεις που θα προκύψουν στην αρχή. Δώστε του μια ευκαιρία, ιδιαίτερα αν είστε φίλοι των κλασικών RPG.